Column
Inflatie en rente in 2024: de balans tussen groei en koopkracht
In mijn vorige column van januari 2024 stond ik al stil bij deze vraag: in hoeverre gaat de inflatie in 2024 veel verder dalen door bijvoorbeeld de krappe arbeidsmarkt, de globalisering en de klimaattransitie? Want die kunnen structureel tot een hogere inflatie leiden. Hoe is het sindsdien met de ontwikkeling van de inflatie gegaan? En hoe groot is het probleem van een hogere rente nu eigenlijk?
Samengevat komt het erop neer dat de inflatie op dit moment minder snel daalt dan algemeen verwacht werd. De inflatie was zowel in de Verenigde Staten als in enkele Europese landen bij de recente cijfers zelfs regelmatig hoger dan verwacht. In Nederland gaf de inflatie geen verrassing. Dit heeft tot gevolg dat de centrale banken, zoals de FED en de ECB, voorlopig de rente niet of maar beperkt kunnen verlagen. En de kapitaalmarktrente mede stijgt omdat obligatiebeleggers gecompenseerd willen worden voor inflatie.
Michel Engbers, Directeur Investment Office
Nationale-Nederlanden Bank
Grondstoffen duurder
Als we kijken naar de prijzen van belangrijke grondstoffen zoals koper, olie en dergelijke, zien we de laatste maanden weer een stijging. Hierdoor nemen de productiekosten van bedrijven toe en dat zal weer voor prijsstijgingen zorgen. Wat kan leiden tot een hogere inflatie en daarmee een hogere rente. Dit zien we ook aan de rente op tien jaar staatsobligaties. Die is in de Verenigde Staten sinds januari gestegen van ongeveer 4% naar 4,6%. En in Nederland van 2,2% naar 2,8%. Dat zijn flinke stijgingen in relatief korte tijd.
Aandelenmarkten houden zich goed
Normaal gesproken reageren aandelenmarkten negatief op stijgende rente. Daar is nu eigenlijk geen sprake van. Analisten geven hier verschillende verklaringen voor. Bijvoorbeeld dat een hogere rente ook leidt tot meer koopkracht bij de consument. Omdat consumenten dan meer te besteden hebben door meer rente op spaargeld. Of de perceptie dat het ‘dan wel goed moet gaan’ met de economie. En dat de rente weliswaar de laatste twee jaar flink gestegen is, maar historisch gezien deze rente normaler en gezonder is voor een economie dan de extreem lage (en zelfs negatieve) rente van de jaren daarvoor. Daar zit zeker iets in, maar vaak worden achteraf redenen gegeven waarom iets op de financiële markten anders is gelopen dan men had kunnen verwachten op basis van de rentestijging.
Hoge schulden
Wel zijn de hoge schulden in de wereld zorgelijk. En het feit dat de rente die particulieren, bedrijven en overheden op die schulden moeten betalen, stijgt. Daarom blijft het cruciaal dat de inflatie voorlopig niet teveel gaat stijgen. Zodat ook de rente niet veel hoger wordt. Anders wordt het wel degelijk een probleem voor de economische groei en dat kan negatief uitpakken voor de financiële markten.
Michel Engbers
Directeur Investment Office
Nationale-Nederlanden Bank
24 april 2024
