Vooruitzichten

We zien meer renteverhogingen

De ECB heeft besloten de belangrijkste rente­tarieven met 0,5% te verhogen. Dit besluit is gebaseerd op de substantiële opwaartse bij­stelling van de inflatie­verwachtingen. De ECB verwacht de rente nog meer te moeten verhogen.’ Dit was de kern van de boodschap die de ECB communiceerde op 15 december 2022. Een dag eerder had de Amerikaanse Fed vergelijkbare uitlatingen gedaan.


“Pas in 2024 worden rente­verlagingen verwacht. Dat betekent dat we naar ver­wachting de piek van de rente in 2023 zien”


We verwachten de rentepiek in 2023

De uitspraken van de centrale banken maken duidelijk dat zij focussen op prijs­stabiliteit. Hierdoor moeten beleggers het komende jaar rekening houden met nog meer rente­ver­hogingen. Pas in 2024 worden rente­verlagingen verwacht. Dat betekent dat we naar ver­wachting de piek van de rente in 2023 zien. Of deze ver­wachtingen uitkomen valt en staat met de inflatie­ontwikkeling en de zwaarte en lengte van een recessie. Voor Europa bepaalt de ontwikkeling van de energie­prijzen dit vooral. In de Verenigde Staten hangt het meer van de arbeids­markt en dus van de loon­ontwikkeling af.


Inflatie gaat afnemen

De Nederlandse Bank voorspelt bijna 5% inflatie voor 2023. Allereerst neemt de inflatie af vanuit de vraagkant; door de hoge rente zal de vraag naar diensten en producten afnemen. De wereldwijde economische groei stabiliseert dan of komt in een lichte recessie terecht. Vanuit de aanbod­kant denken wij dat de energie­prijzen stabiliseren. Ook verwachten wij dat de economische activiteit in China dit jaar weer toeneemt nu de Covid-19 maatregelen worden af­ge­bouwd. Tot slot is er het ‘jaar op jaar effect’ waarbij prijzen worden vergeleken met het voorgaande jaar. Doordat het prijspeil in 2022 al hoog was neemt de inflatie ‘automatisch af’ als er geen vergelijkbare extreme prijs­stijgingen zijn.


Een (lichte) recessie is ons basisscenario

Centrale banken blijven het monetaire beleid sterk verkrappen: ze verhogen rente, bouwen opkoop­programma’s af en verkleinen de balans. Dit heeft zijn weerslag op investeringen en consumptie. De inflatie zorgt ook voor hogere looneisen. Voor bedrijven zijn er weinig mogelijk­heden om de verkoop­prijzen te verhogen. Dit leidt uiteindelijk tot margedruk en lagere winsten.


Financiële markten kijken verder vooruit

Beleggers investeren voor de langere termijn. Het gaat er dus niet direct om of een gedeelte van de wereld in een recessie belandt. Maar meer hoe diep de recessie wordt en hoelang deze gaat duren. En wanneer de rentepiek verwacht wordt. Er wordt dus meer gekeken vanaf welk moment het economisch weer beter gaat en de winsten weer stijgen.


Wij schatten in dat veel westerse economieën eerst in een lichte recessie belanden. In de tweede helft van 2023 is er dan weer ruimte voor economisch herstel. Wij denken dat veel negatief nieuws al in de koersen verwerkt zit. Beurs­koersen reageren meestal op toekomstige ontwikkelingen. Het kan best een aantrekkelijk moment zijn om te starten met beleggen of wat meer in te leggen.

Vooruitzichten aandelenmarkten

De komende maanden is nog een onzekere periode voor aandelenbeleggers. De mate waarin economieën krimpen bepaalt de stemming. Het IMF voorspelde tijdens een nieuwjaars­interview dat één op de drie landen wereldwijd in een recessie belandt. De inflatie komt wereldwijd rond de 6,5% te liggen. En de wereld­economie groeit volgens hen in 2023 maar met 2,7%.

“De verwachting is dat veel economieën na een lichte recessie herstellen”


De verwachting is dat veel economieën na een lichte recessie herstellen. Dan gaan de bedrijfs­resultaten en de waarderingen ook weer aantrekken. En er is weer ruimte voor koers­stijgingen richting de tweede helft van het jaar, omdat er dus al veel negatief nieuws in de aandelen­koersen is verwerkt.

Onze regionale verwachtingen

Wij voorzien dat van de vier grote economische blokken waarschijnlijk Europa het moeilijk krijgt. Een sterke energie­afhankelijk­heid maakt Europa zeer gevoelig voor de ontwikkelingen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. De hoge rente en inflatie remmen de groei in veel Europese landen. De Chinese economie blijft problemen ondervinden van een trage groei en veel interne problematiek zoals in de vastgoedsector. Ondanks de Covid problematiek is het positief dat het land weer open is voor buiten­landers, waardoor de economie zich kan herstellen.


In Japan is er eindelijk de lang­ge­koesterde inflatie maar valt de economische groei tegen. Men houdt daar vast aan stimulerend monetair beleid om de economie aan te zwengelen. De Noord-Amerikaanse economie is het sterkst en het meest flexibel. Als de arbeids­markt sterk verslechtert kan de Fed het monetair beleid wijzigen om de economie weer in een opwaartse trend te laten komen.

Bedrijfscijfers

Wij denken dat in de eerste paar maanden van 2023 veel bedrijven moeite hebben om de winsten op peil te houden. Hogere productie- en transport­kosten kunnen maar beperkt in de prijzen door­berekend worden. Hierdoor staan de marges onder druk. Een aantal grote bedrijven heeft daarom al maat­regelen aangekondigd om de kosten te verlagen. De eerste maatregel is om medewerkers te ontslaan. De tweede maatregel is dat bedrijven kritisch kijken naar hun investeringen. De mate waarin het bedrijven lukt om de winst­gevend­heid op peil te houden is bepalend voor het verloop van aandelen­koersen.


Onderweging aandelen

Onder de huidige economische omstandig­heden denken wij dat het nog steeds verstandig is om het risico bij de aandelen­beleggingen wat te beperken. Daarom houden we vast aan de keuze om momenteel minder in aandelen te beleggen dan de standaard­verdeling. Hiervoor houden we cash aan.


Regionaal kiezen we voor een lichte over­weging in Noord-Amerikaanse aandelen. De economie lijkt daar het meest bestand tegen de negatieve gevolgen van de rente­verhogingen. We geven de voorkeur aan waarde­aandelen, omdat dit type aandelen vaak beter bestand is tegen economische tegenwind. Als deze tegenwind in de tweede helft van 2023 is gaan liggen, zien wij weer stijgende aandelen­koersen. Deze bieden weer kansen voor de aandelen­belegger.

Regionale verdeling aandelen

per 31 december 2022 van Wereld Portefeuille


32,0%
Europa
52,1%
Noord-Amerika
6,9%
Pacific
9,0%
Opkomende landen
32,0%
Europa
52,1%
Noord-Amerika
6,9%
Pacific
9,0%
Opkomende landen
32,0%
Europa
52,1%
Noord-Amerika
6,9%
Pacific
9,0%
Opkomende landen
32,0%
Europa
52,1%
Noord-Amerika
6,9%
Pacific
9,0%
Opkomende landen

Bron: Bloomberg / Morningstar

Vooruitzichten obligatiemarkten

Meer renteverhogingen nodig

Centrale banken doen er alles aan om de huidige hoge inflatie te beteugelen. Ze denken hier nog een paar rente­verhogingen voor nodig te hebben. Op zich zijn de rente­verhogingen niet positief voor obligatie­beleggers. Maar dat zowel de ECB als de Fed de rente in december maar met 0,5% verhoogden, was een positief teken voor de financiële markten. Beleggers denken nu dat de rente­piek in Noord-Amerika in 2023 ligt. Ze kijken zelfs alweer een beetje voorbij deze periode en denken dat rente­verlagingen in 2024 weer mogelijk zijn.

Voor Europa is de rente­ontwikkeling wat lastiger in te schatten. Inflatie vanuit de energie­prijzen geeft de grootste onzekerheid. Een zwaardere recessie dan nu verwacht wordt kan rentes sneller omlaag brengen. Na de forse correctie in 2022 zijn de kansen op een positief rendement in 2023 voor obligatie­beleggingen toegenomen.

Kans op recessie groot, kans op defaults klein

In veel landen wordt een lichte recessie verwacht. Toch verwachten wij niet dat het default risico op bedrijfs­obligaties sterk gaat oplopen. Veel bedrijven hebben zich de laatste jaren tegen gunstigere voorwaarden kunnen herfinancieren en hun balans versterkt. De huidige risico-opslag biedt naar onze mening voldoende compensatie voor het hogere risico dat genomen wordt. Dit geldt zowel voor bedrijven met een hoge als met een lagere krediet­waardigheid.

Obligaties opkomende landen

Obligaties die noteren in lokale valuta hebben het vorige jaar in absolute termen het beste gedaan. Het rendement was echter wel voor het derde jaar op rij negatief. Na een langere periode van rente­stijgingen en het oplopen van het krediet­risico zijn deze obligaties inmiddels erg aantrekkelijk geprijsd. De kans op een positief rendement is daarmee toegenomen.


Hoogrentende obligaties aantrekkelijk

In twaalf maanden tijd is de risico­premie die beleggers ontvangen op hoogrentende obligaties met 50% opgelopen. Deze extra vergoeding maakt deze obligaties aantrekkelijk. Wij verwachten niet dat het risico op wanbetaling fors zal toenemen. Dit type obligaties lijkt ondanks het hogere risico een kansrijke belegging.

2023 biedt betere kansen voor obligatiebeleggers 

Zowel de geldmarkt­rente als de kapitaal­markt­rente zijn in 2022 extreem sterk gestegen. Ook de risico­premies staan op een hoog niveau. Wij schatten in dat veel economieën in een lichte recessie belanden in 2023. We zien de lange rente­tarieven dan weer dalen. De kans dat de risico­premies hard stijgen is klein. Voor de balans in de model­portefeuille handhaven we een aantal risico­beperkende maatregelen. We verminderen het renterisico door een deel te beleggen in obligaties met een korte duratie. Ook zorgen we voor regionale spreiding. De huidige omstandigheden lijken redelijk aantrekkelijk en we denken dat 2023 een positief jaar wordt voor obligatie­beleggers.

Regionale verdeling obligaties

per 31 december 2022 van Wereld Portefeuille


54,9%
Europa
29,5%
Noord-Amerika
5,1%
Pacific
10,5%
Opkomende landen
54,9%
Europa
29,5%
Noord-Amerika
5,1%
Pacific
10,5%
Opkomende landen
54,9%
Europa
29,5%
Noord-Amerika
5,1%
Pacific
10,5%
Opkomende landen
54,9%
Europa
29,5%
Noord-Amerika
5,1%
Pacific
10,5%
Opkomende landen

Bron: Bloomberg / Morningstar

Noord-Amerika

De Amerikaanse presidentsverkiezingen in november dit jaar zullen voor beweeglijke beurzen kunnen zorgen. Wordt het ‘meer belastingverlagingen’ van de zittende Republikeinse president Trump of ‘meer belasting voor Amerikanen met een hoog inkomen’, bij een presidentskandidaat van de Democraten? Ook de volgende fase in de handelsdeal met China en/of hernieuwde escalatie van de spanningen in het Midden-Oosten geven onzekerheid. Gezien de sterkere economische groei overwegen wij aandelenbeleggingen in deze regio.

Europa

Europa zal in 2020 een bescheiden economische groei laten zien. Daarbij gaan wij ervan uit dat de mondiale wereldhandel niet verslechtert. Vooralsnog verwachten wij dan ook geen escalatie van het handelsconflict tussen Europa en de Verenigde Staten. Toch heeft het afgelopen jaar bewezen dat we wel rekening moeten houden met onverwachte ontwikkelingen. Wij blijven aandelenbeleggingen in Europa licht onderwegen omdat de groei minder sterk is dan in andere regio’s.

Opkomende landen

De handelsdeal tussen China en de VS kan voor rust zorgen bij opkomende landen die veel exporteren naar China. De economische bedrijvigheid biedt goede vooruitzichten, maar ook het groeien van de interne markt en lagere kosten van kapitaal doen dat. Wel zien we grote verschillen tussen de verschillende regio’s. Zo profiteren de Aziatische opkomende landen het meest van de bovengenoemde ontwikkelingen. Wij zijn positief over opkomende landen en behouden een overweging.

Pacific

De recente natuurramp in Australië zal impact hebben op de economie. Natuurlijk zijn er kosten voor het herstellen van geleden schade, maar de ramp zet ook een rem op de economische activiteit daar. Voor Japan blijven de vooruitzichten somber. De overheid heeft geprobeerd de economie uit het slop te trekken, maar dat is tot op heden niet gelukt. Wij handhaven onze neutrale positie in de regio.

Noord-Amerika

Overheidsobligaties in de Verenigde Staten zijn nog redelijk aantrekkelijk. Dat komt doordat er nog een kans is dat de FED de rente verlaagt als de economische groei verzwakt. Hoogrentende obligaties blijven kwetsbaar; er zijn recent veel nieuwe obligaties uitgegeven tegen een lage prijs. Wij handhaven de positie in obligatiebeleggingen in Noord-Amerika.

Opkomende landen

Binnen de groep opkomende landen zijn er veel landen waar de interne markt zich goed ontwikkelt. De economische groei blijft sterk en overheden stimuleren die groei met mogelijke renteverlagingen. De categorie opkomende landen is nog steeds onze favoriet en heeft een goede risico-rendementsverhouding.

Pacific

Binnen de Pacific is Japan het grootste economische blok. De rente wordt daar al een lange tijd gefixeerd rond de 0% om daarmee de economie te stimuleren. Ook koopt de Japanse centrale bank veel obligaties op, waardoor er van normale marktwerking nauwelijks sprake meer is. De kansen voor obligatiebeleggingen zijn dan ook beperkt.

Europa

Het belangrijkste in Europa blijft de invloed van de ECB, de lage rente en het maandelijks opkopen van obligaties. De rente zal laag blijven en de risico's zijn beperkt.